Gmina Pysznica dobre miejsce do życia

Historia Kościoła w Jastkowicach

Początki i budowa pierwszego kościoła

W około 1815 roku powstał drewniany kościół w Jastkowicach, który zastąpił kaplicę z XVIII wieku. W tej kaplicy znajdował się ołtarz Przemienienia Pańskiego. Budowę kościoła zlecił Kacper Paleń, który otrzymał zezwolenie od władz kościelnych w Sandomierzu.

Nabożeństwa i zmiany w organizacji

• Nabożeństwa w kościele odbywały się sporadycznie, prowadzone przez proboszcza z Pysznicy.
• Jedyną regularnie odprawianą mszą była msza odpustowa z okazji uroczystości Przemienienia Pańskiego.
• W 1843 roku biskup Korczyński nakazał codzienne odprawianie mszy, z wyjątkiem niedziel i świąt.

Pożar i budowa nowego kościoła

• Pod koniec XIX wieku kościół spłonął.
• W 1903-1907 roku w jego miejsce zbudowano murowany kościół jako kaplicę dojazdową z parafii Pysznica. Styl architektoniczny kościoła był mieszany, a jego projekt i wykonawcy pozostają nieznani.
• Budowa została sfinansowana z datków parafian, księcia Lubomirskiego oraz emigrantów z Ameryki.
• W 1926 roku kościół przeszedł renowację.

Zmiany administracyjne i utworzenie parafii

Początkowo kościół w Jastkowicach był filialnym w stosunku do parafii w Pysznicy, co oznaczało, że wszystkie nabożeństwa oprócz mszy odbywały się w Pysznicy. Z powodu trudności komunikacyjnych związanych z częstymi powodziami rzeki Bukowej, mieszkańcy Jastkowic starali się o wyznaczenie księdza ekspozyta, jednak ich prośby były bezskuteczne.

W 1923 roku Rada Gminy Jastkowice podjęła uchwałę o wystąpieniu do kurii przemyskiej w celu utworzenia nowej parafii. W 1925 roku, pod wpływem zawieszonego wójta, mieszkańcy sprowadzili księdza polskokatolickiego i przekazali mu kościół.

• W sierpniu 1925 roku, na mocy dekretu biskupa Anatola Nowaka, powstała parafia w Jastkowicach.
• Parafia obejmowała miejscowości: Jastkowice, Rudę Jastkowską, Moskale, Kuziory, Palenie i Radeczynę.
• Pierwszym proboszczem został ks. Kazimierz Kwaśny. Jednak decyzja biskupa spowodowała konflikt dotyczący budynku kościoła, który zakończył się starciem z policją i aresztowaniami.

Kolejne lata parafii

• 26 grudnia 1925 roku nowy proboszcz, ks. Kazimierz Kwaśny, odprawił pierwszą mszę w kościele.
• W 1926 roku założono cmentarz parafialny, który poświęcił ks. Michał Dukiel.

Rozbudowa kościoła i dalszy rozwój

• W 1928 roku ustanowiono beneficjum dla parafii o powierzchni 12,5 ha. Książę Jerzy Lubomirski przekazał 20 mórg ziemi na rzecz parafii.
• W 1930 roku ks. Ludwik Kordyl objął probostwo w Jastkowicach. W czasie II wojny światowej był prześladowany przez wyznawców kościoła narodowego oraz Niemców i partyzantów AL. Zginął w 1944 roku od odłamka niemieckiej bomby.

Rozbudowa w XX wieku

• Po 1944 roku obowiązki proboszcza przejął ks. Józef Śnieżek (do 1959 roku), a po nim ks. Józef Czech (do 1971 roku) oraz ks. Tadeusz Mach (od 1971 roku).
• W 1973 roku rozpoczęto rozbudowę kościoła z inicjatywy ks. Macha. Architekci z Krakowa: Bolesław Marchwica, Bogusław Brągiel i Henryk Schoen zaprojektowali nową część kościoła, w tym prezbiterium, boczne wejścia, wewnętrzną antresolę oraz kaplicę św. Jana w podziemiach prezbiterium.

Współczesność

• Kościół pw. Przemienienia Pańskiego został poświęcony przez biskupa Ignacego Tokarczuka.
• W latach 70-80-tych przeprowadzono remont plebanii oraz zbudowano grotę ku czci Maryi Niepokalanej.
• W latach 80-tych powiększono organy z 4 do 16-głosowych. Organy zostały zbudowane przez organmistrzów z Przemyśla: Wolanina i Karpeckiego.
• Zbudowano również dom parafialny św. Józefa, który służy spotkaniom młodzieży oraz jako mieszkanie dla księży.
• W XXI wieku, w latach 2000-2004, zbudowano kaplicę cmentarną pw. Zmartwychwstania Pańskiego.

Wnętrze kościoła

• Ołtarz główny wykonany z jasnego granitu.
• Obraz Przemienienia Pańskiego namalowany przez ucznia Jana Matejki, Kotowicza, umieszczony nad ołtarzem na tle piszczałek organowych.
• W kościele znajdują się freski przedstawiające:
  • Ostatnią Wieczerzę,
  • Stacje Drogi Krzyżowej,
  • Zmartwychwstanie,
  • Sąd Ostateczny,
  • Sceny z życia Maryi i Jezusa.
• Na antresoli znajduje się ołtarzyk Matki Bożej Różańcowej oraz obrazy Serca Pana Jezusa i Matki Bożej Częstochowskiej.
• W oknach znajdują się witraże w kształcie medalionów z obrazami świętych.

Parafia Przemienienia Pańskiego

• Parafia należy do dekanatu Pysznica w diecezji sandomierskiej.
• Parafia obejmuje również miejscowości: Chłopska Wola, Dębowiec, Kochany, Kuziory, Lipowiec, Ludian, Majdan, Moskale, Palenie, Radeczyna, Ruda Jastkowska, Ugory, Zaonie i Bąków.
• Parafia liczy ponad 2 tysiące mieszkańców, głównie katolików, choć są także wyznawcy polskokatolickiego kościoła narodowego oraz świadkowie Jehowy.